Moordenaar in naam der koningin

http://weblogs.nrc.nl/weblog/jakarta/
dinsdag 14 oktober 2008 door Elske Schouten

Moordenaar in naam der koningin

Vorige week kreeg ik een e-mail van Willy van Noort, een Nederlandse veteraan die eind jaren veertig in Indonesië heeft gezeten. Hij mailde vanwege een artikel dat ik heb geschreven over Rawagede: een dorpje in de buurt van Jakarta, waar Nederlandse soldaten in 1947 bijna alle mannen van het dorp hebben omgelegd: ze telden er 431 doden. Van Noort mailde mij dat in de buurt van Kawali in West-Java, waar hij gelegerd was, er wel tientallen dorpen zijn waar zijn commando vergelijkbare bloedbaden heeft gepleegd.
Dit weekend zat ik wel twee uur met Van Noort aan de telefoon. Aan het eind van de oorlog werd zijn commando elke dag naar een nieuw dorp gestuurd om te zoeken naar Indonesische strijders, vertelde hij. Maar die waren vaak al op de vlucht geslagen, zodat er alleen nog vrouwen en kinderen waren. ,,Soms was de opdracht: schiet iedereen die je ziet maar door de kop”, vertelde Van Noort. ,,Soms: iedereen boven de zes jaar. Of iedereen die oud genoeg is, boven de zestien ofzo.”
Als dorpen waren uitgekamd, werden ze soms in brand gestoken. ,,Het zielige was, die mensen hádden helemaal niks, en dan werd hun huis ook nog in de fik gestoken.” Van Noort herinnert zich nog de vrouwen die smeekten om genade. ,,Ampun, ampun, zeiden ze.”
Van Noort vertelde ook over individuele soldaten, die de vreselijkste dingen konden doen. Zoals een officier, die een jongen de weg vroeg. De jongen wees een kant op, maar dat klopte niet met wat op de kaart van de officier stond. Toen zei de jongen dat de weg op de kaart verwoest was, dat ze moesten omlopen. ,,Dus die officier schiet dat jongetje van twaalf zo door zijn hoofd heen. ‘Die wilde mij bedonderen’, zei hij. Maar even later toen we die weg gingen volgen, bleek dat jochie gelijk te hebben gehad.”
Diezelfde officier gaf Van Noort eens de opdracht om mannen die voor het vuurpeloton moesten komen, in een rijtje achter elkaar te zetten en dood te schieten met een antitankgranaat. ,,Hij wilde zien door hoeveel lichamen de granaat heen zou gaan voor hij zou ontploffen. Dat is toch ziek?” zegt Van Noort. ,,Ik heb toen maar gezegd dat ik eerst mijn potje rijst wilde koken, zo kon ik die opdracht laten doodbloeden.”
Een andere keer lag Van Noort te slapen, toen hij midden in de nacht een schot hoorde. Hij hield zich stil. De volgende ochtend zag hij dat bij een van zijn maten een dode vrouw naast het bed lag. ,,Hij zei: ‘Ik was er klaar mee, dus ze moest mijn bed uit’”, vertelt Van Noort.
Van Noort diende destijds bij het Korps Speciale Troepen, commando parachutist. Hij ging als oorlogsvrijwilliger, want hij hield van vechten. ,,Ik was er trots op om parachutist te zijn, als je moet springen”, zegt hij. ,,Ik was ook blij met wat we goed deden. Maar het branden, het vermoorden…” Hij zegt zich altijd te hebben onttrokken aan het vermoorden van vrouwen en kinderen.
Na zijn tijd in Indonesië is Van Noort uit het Nederlands leger gestapt, maar daarna is hij wel doorgegaan met ,,oorlogjes achterna lopen”, zoals hij zelf zegt. Zoals in Joegoslavië, waar hij met de Kroaten tegen de Serviërs vocht. Begin jaren negentig kwam hij nog in het nieuws toen hij 18 Kroatische soldaten naar Texel bracht om te leren parachutespringen.
Van Noort zegt dat hij ,,hoort bij de moordenaars in naam der koningin”. Toen hij eens voor de rechter moest komen voor iets kleins, schreef hij aan de rechtbank: ,,Als ik dan toch veroordeeld moet worden, veroordeel me dan voor oorlogsmisdaden”. ,,Oude NSB’ers en oude Duitsers worden nog steeds vervolgd. Waarom Nederlanders dan niet?”
Hij vindt ook dat Nederland zijn excuses moet aanbieden voor de oorlogsmisdaden waar hij bij betrokken was. Van Noort: ,,Ook als Indonesië zegt: vanuit onze cultuur hoeft dat niet. Ik zeg: je bent Nederlander, dus je hoort je excuses aan te bieden.”
Maar Nederland lijkt dat nog niet van plan te zijn. Op initiatief van het comité Nederlandse ereschulden eisen de nabestaanden van Rawagede nu, na 61 jaar, excuses en een schadevergoeding van de Nederlandse regering. Daar is nog geen reactie op gekomen. En gisteren kreeg ik telefoon van Kamerlid Harry van Bommel van de SP, die hier is met een delegatie uit de Tweede Kamer. Zijn voorstel om naar Rawagede te gaan werd door de rest van de groep afgewezen.
Dit verhaal is geplaatst op dinsdag 14 oktober 2008 om 04:41 uur. Je kunt reageren of trackbacken vanaf je eigen site. (Wat is trackbacken?)