HOORN, WO 14 MRT 2012 - De gemeenteraad van Hoorn heeft na
maanden van discussie en actie een nieuwe tekst opgesteld voor op de sokkel van
Jan Pieterszoon Coen. Voorstanders van verplaatsing van het standbeeld zijn
niet tevreden.
De gemeenteraad van
Hoorn besloot vorig jaar een 'kritische noot' te plaatsen op de sokkel van het
beeld. Dit gebeurde naar aanleiding van een burgerinitiatief 'Ja voor Hoorn,
nee tegen Coen' dat de raad vroeg een keuze te maken tussen verwijdering van
het beeld en plaatsing van een aangepaste sokkeltekst.
Na maanden overleg komt straks op de sokkel te staan dat
Coen zijn successen als gouverneur-generaal van Nederlands-Indië in dienst van
de VOC op zeer gewelddadige wijze boekte. Verder wordt vermeld dat het
standbeeld niet onomstreden is. "Volgens critici verdient Coens
gewelddadige handelspolitiek in de Indische archipel geen eerbetoon".
Op de sokkel komt verder geen expliciete verwijzing naar de
aangerichte volkerenmoord op de Indonesische Banda-eilanden. In de tekst [zie
kader] die dinsdagavond door de raad werd aangenomen ontbreekt dat J.P. Coen
als gouverneur-generaal van de VOC in 1621 de Banda-eilanden heeft ontvolkt.
Wethouder Peter Westenberg verklaarde eerder al in de
Hoornse raadscommissie termen als 'volkerenmoord' en 'genocide' te willen
vermijden omdat hij geen 'moreel oordeel' wil uitspreken over de daden van J.P.
Coen. Alle partijen in de Hoornse gemeenteraad, uitgezonderd de SP, steunden
het tekstvoorstel van de gemeente.
Leden van het burgerinitiatief vinden dan ook dat er van de
beloofde kritische noot niks terecht is gekomen. “Hoorn ontkent genocide”, zegt
woordvoerder Eric van de Beek. “Dat Coen de Molukse Banda-eilanden ontvolkte,
wordt bevestigd door een groep van negen historici van naam en faam die wij
hebben geconsulteerd. Hoorn doet wat Turkije wordt verweten ten aanzien van de
Armeense genocide.”
In 1621 liet Coen een slachting aanrichten op het Molukse
eilandje Banda, destijds de enige plaats waar muskaatnoten groeiden. Omdat de
bewoners niet alleen aan de VOC leverden en eerder VOC-dienaren hadden
vermoord, greep Coen in. Daarbij kwam de complete bevolking van het eilandje
om. Tientallen leiders van Banda werden geëxecuteerd, veel andere Bandanezen
werden vermoord, anderen werden als slaven weggevoerd.
De indiener van het burgerinitiatief laat het er voorlopig
bij zitten. "Dankzij het burgerinitiatief is het op de agenda gezet,
helaas met een teleurstellend resultaat. Ik zou niet weten wat ik verder nog
kan doen, ik laat het maar over aan de volgende generatie", zei hij.
-----------------------------------------------
De tekst die de gemeente Hoorn zal plaatsen op de sokkel:
Jan Pieterszoon Coen (Hoorn 1587-Batavia 1629)
Koopman, directeur-generaal en gouverneur-generaal van de
Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Vormgever van het succesvolle
handelsimperium van de VOC in Azië. Stichter van Batavia, het huidige Jakarta.
Geroemd als krachtdadig en visionair bestuurder. Maar
evenzeer bekritiseerd om zijn gewelddadige optreden bij het verwerven van
handelsmonopolies in Indië. Voerde in 1621 een strafexpeditie uit tegen één van
de Banda-eilanden, omdat de bewoners tegen het verbod van de VOC nootmuskaat
leverden aan de Engelsen. Duizenden Bandanezen lieten hierbij het leven, de
overlevenden werden naar Batavia gedeporteerd.
Coen kreeg aan het eind van de negentiende eeuw de status
van nationale held, compleet met standbeeld in zijn geboortestad. Een landelijk
oprichtingscomité onder leiding van de Hoornse burgemeester Van Dedem zamelde
hiervoor het geld in. Het bronzen beeld, een ontwerp van Ferdinand Leenhoff
(1841-1914), leraar aan de Academie voor Beeldende Kunst in Amsterdam, werd in
1893 feestelijk onthuld.
Onomstreden is het standbeeld niet. Volgens critici verdient
Coens gewelddadige handelspolitiek in de Indische archipel geen eerbetoon.
Meer weten over Jan Pieterszoon Coen? Scan de QR code en
bezoek het Westfries Museum, waar de beroemde portretten van Coen en zijn vrouw
Eva Ment te zien zijn, gemaakt door de kunstenaar Jacob Waben.
=======================
Comment:
Batara Richard Hutagalung - March 16, 2012 - 09:13 pm
On May 30, 1619 JP Coen attacked Jayakarta, destroyed the city and gave a
new name: Batavia. It was the beginning of genocide on Banda Island,
slavery, slave trade, opium trade and the beginning of 'de gouden eeuw'
for Netherlands.
Not enough bringing death and misery during the colonial period until
March 9, 1942, after Indonesia proclaimed it's independence on August 17,
1945, the Netherlands (after suffering under German occupation and
Japanese internment) sent 150.000 soldiers to Indonesia to reinstall the
colonization, and committed massacres again. Now the whole world knows
about massacre in Rawagede, committed by the Dutch soldiers on December 9,
1947.
Not yet revealed was the massacre in South Sulawesi (especially in Galung
Lombok village), Kranggan (middle Java), the death train of Bondowoso etc.
I think it is time that the Dutch peoples and the Indonesian peoples
discuss about the 400 years common history, and the Dutch military
aggression in Indonesia 1945-1950. To do the 'people to people diplomacy',
because both governments, Indonesian and Dutch, are trying to cover the
black pages in the Dutch-Indonesian-history. Our young generations deserve
to know what really happened, and to do everything, so that it should
never happen again in the future.
The young generation in Indonesia is not seeking for revenge, but they
would like to know the truth.
In my weblog I wrote about the VOC and the massacre on Banda
Island (unfortunately in Indonesian language):
My weblogs:
Greetings from Jakarta,
Batara R. Hutagalung
Source:
===================================